Mỗi một vùng địa lý, mỗi dân tộc đều thích nghi hình thành và có một thói quen đặc trưng về chế độ ăn uống trong rất nhiềugiai đoạn phát triển của lịch sử phát triển của loài người các thói quen về hành vi ăn uống liên tục được điều chỉnh để thích nghi với các biến động và phát triển của xã hội. mỗi một thói quen đều cần có thời gian để hình thành,điều chỉnh và thích nghi.
Thừa cân béo phì là một hiện tượng phát triển nhanh chóng và phổ biến trong xãhội hiện đại của chúng ta nó để lại hậu quả không những chỉ là vấn đềsức khỏe, thẩm mỹ cá nhân mà còn là gánhnặng hậu quả của cả xã hội và cộng đồng. Ngày 01/07/2013 Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳđã chính thức công nhận Béo phì là một Bệnh điều này nói lên tính nghiêm trọngcủa vấn đề này. Đặc biệt tại các nước đang phát triển tỉ lệ người thừa cân béophì gia tăng một cách rất nhanh chóng & thực sự chưa nhận được sự quan tâmcủa xã hội cũng như của chính mỗi cá nhân bởi nhiều yếu tố...
Mặc dù thừa cân béo phì là một vấn đề nghiêm trọng là nguy cơ cho sức khỏe & hiển diện như một hiệntượng xã hội phổ biến tuy nhiên không nhiều người biết rằng nguyên nhân chínhcủa vấn đề này lại xuất phát từ hành vi và thói quen ăn uống thói quen sinhhoạt của chúng ta. Các nghiên cứu khoa học bởi các chuyên gia y tế chỉ ra rằng tỉ lệ này chiếm đến 80% và phổ biến nhất trong tất cả các nguyên nhân.
Ăn uống là một hành vi mang tính bản năng với mục đích duy trì sự sống, trong xãhội hiện đại việc thỏa mãn các nhu cầu về vật chất được đặt ở mức cao và thậm chí là dư thừa,hơn nữa áp lực của cuộc sống hiện đại gây ra các áp lực tâm lý cho rất nhiều người điều nàycũng tác động đến hành vi ăn uống nhưviệc tự thỏa mãn mang tính cá nhân cho các trường hợp Stress, lễ hội, tiệc tùng…nhiềuthói quen không tốt cho hành vi ăn uống được hình thành như ăn nhanh, đồ ăn đóng hộp, hóa chất bảo quản, thực phẩmchế biến sẵn làm mất đi tính tự nhiên đãđược cơ thể thích nghi từ trước … Những điều này sẽ vượt quá giới hạn tự điềuchỉnh của cơ thể và gây ra hiện tượng tích lũy năng lượng dưới dạng chất béo.Các tiện nghi cuộc sống hiện đại mang lại nhiều tiện ích cho cuộc sống tuynhiên nó làm giảm hoạt động thể chất & tiêu hao năng lượng tự nhiên của cơthể điều này càng làm tăng nguy cơ tích lũy năng lượng dẫn đến thừa cân và béophì.
Tại Việt Nam trong khuân khổ nghiên cứu& các cuộc phỏng vấn gần 400 người tiêu dùng Việt Nam:
+ 35%người ăn tại quán hơn 3 lần/tuần (TP HCM: 51,4%, Hà Nội 18,6%);
+ 50%người cho biết họ ăn lặt vặt suốt cả ngày thay vì trước đây chỉ ăn 3 bữa ănchính.
+ 70%trẻ em cũng ăn uống không điều độ. Nguyên nhân của tình trạng trên là vì khôngcó thời gian lựa chọn, mọi người thường ngại tìm hiểu các món ăn lạ nên thườngchọn đồ ăn nhanh, thức ăn sẵn có bày bán khắp nơi.
+ 51,4% người tiêu dùng (đặc biệt làgiới trẻ) đang ưa chuộng đồ hộp, thức ăn chế biến sẵn... Nhiều người thích ănbánh snack, khoai tây chiên vì cho rằng có cảm giác vui vẻ khi ăn; khi uốngnước ngọt có ga cảm thấy mình hiện đại; ăn thức ăn nhanh chứng tỏ được mìnhtheo kịp tiến độ...
Theo đánh giá của Tổ chức Y tế Thế giới: " Khẩu phần ăn của người châu Ágần đây tăng lên thông qua lượng dầu mỡ, protein trong thức ăn tăng cao nhưngchế độ dinh dưỡng hợp lý lại giảm".
Rât nhiều người cho rằng chọn món ăn càngđắt tiền càng bổ, như: thịt, jambon, xúc xích, lạp xưởng, các loại đồhộp... Một điều mà mọi người nên biết trong đồ hộp có nhiều chất bảo quản không gâytác hại nhưng cũng không tốt cho sức khoẻ nếu lạm dụng nó.
Những dự liệu nghiên cứu kể trên đã cho chúng ta nhìn thấy sự ảnh hưởng không nhỏ cho sức khỏe của cộng đồng trong tương lai gần bởi các tác động của cuộc sống, nhận thức & quan điểm xã hộivề hành vi ăn uống. Hiện nay tại Việt Nam với khoảng >16% người trưởng thànhbị thừa cân & béo phì. Tại các thành phố lớn tỉ lệ trẻ em thừa cân béophì vào khoảng 6,6% các chuyên gia Y tếcảnh báo nguy cơ mắc cao huyết áp & hội chứng rối loạn chuyển hóa là 20%của con số này. nó chưa thực sự lớn tuy nhiên nó đáng báo động bởi tốc độ gia tăng phát triển nhanh chóng của nó.
Vấn đề thừa cân & béo phì trong xã hội hiện đại của chúng ta là một vấn đềkhông đơn giản bởi nguyên nhân chính bắt đầu từ hành vi & thói quen ăn uốngkhông lành mạnh tuy nhiên hành vi này lại bị chi phối bởi nhiều vấn đề như: Tâmlý cảm xúc, văn hóa, phong tục, nhận thức … Mỗi một vấn đề phát sinh cần có mộtcách tiếp cận riêng phù hợp để tìm ra giải pháp tốt nhất cho vấn đề đó. Thực tếđã chứng minh tất cả các tác động đơn lẻ đến vấn đề thừa cân béo phì như: Sử dụng thuốc giảm cân; thực phẩm hỗ trợ chuyển hóa; các chế độ ăn “Lạ”, tăng cường luyện tập… chỉ mang lại kết quả giới hạn và mang tínhnhất thời thậm chí gây ảnh hưởng tiêu cực cho sức khỏe.
Một giải pháp tốt cho vấn đề này phải là một phương pháp khoahọc cụ thể đã được chứng minh trên cơ sở nghiên cứu có tính thực tế phù hợp vớimỗi cá nhân & cộng đồng, có tính kinh tế, tương thích với các chế độ ăn uống tự nhiên giúp hình thành thói quen lành mạnh khoa học về hành vi ăn uống& điều cần quan tâm hơn cả là phương pháp đó phải đảm bảo mục tiêu dài hạn cho sức khỏe của mỗi người./.
